ŞEKİL ŞARTLARINA UYGUNLUK
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’ne bir başvuru yapıldığında, Mahkeme Yazı İşleri Müdürlüğü’nde görev yapan hukukçular tarafından öncelikle, bu başvurunun Mahkeme İç Tüzüğün 47. maddesinde belirtilen şartlara uyup uymadığı kontrol edilir (Mahkeme İç Tüzüğü’nün Türkçe çevirisi için buraya tıklayınız). Söz konusu maddede başvurunun sahip olması gereken şekil şartları yer almaktadır. Bu şekil şartlarına uyulmaması halinde başvuru, Mahkeme tarafından incelenmemekte başvuru hakkında idari ret kararı verilmektedir.
AİHM KABUL EDİLEBİLİRLİK KOŞULLARI
Mahkeme İç Tüzüğü’nün 47. maddesinde yer alan şekil şartları sağlandıktan sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, başvurunun kabul edilebilirlik koşullarının tamamını karşılayıp karşılamadığını belirlemektedir. Bir başvuru kabul edilebilirlik şartlardan herhangi birini karşılayamazsa, bu başvuru hakkında kabul edilemezlik kararı verilir, bu başvuru daha sonraki aşamalara ilerleyemez. Tek yargıç, Komite ve Büyük Daire’nin kabul edilemezlik kararına karşı itiraz edilemez, ancak bir Daire tarafından verilen kabul edilemezlik kararına karşı itiraz edilebilir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 2022 yılında toplamda 53.970 başvuru ele aldı. Bu başvuruların 14.400 (%27)’ü idari olarak reddedildi, 30.585 (%57)’i tek yargıç tarafından kabul edilemez bulundu ve 4.817 (%8,9)‘si tek taraflı deklarasyon ya da dostane çözüm nedeniyle kayıttan düşürüldü.
Sonuç olarak; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvuruların sadece %7,7’lik küçük bir kısmı hakkında, bu başvurular Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İç Tüzüğü’nün 54§2 (b) maddesi gereğince Davalı Devlet’e bildirilip bu Devlet savunmasını sunduktan sonra esasa ilişkin karar verildi.
Kadir Öztürk
İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme’nin 5. maddesinde, “özgürlük hakkının” ilan edilmesiyle, kişinin fiziksel özgürlüğü üzerinde durulur; amacı, hiçbir kimsenin, özgürlüğünden, keyfi şekilde mahrum bırakılmamasını sağlamaktır. Hareket özgürlüğü üzerindeki salt sınırlamalar buna dahil edilmez; bunlar, Protokol No. 4’ün 2. Maddesine göre düzenlenir (De Tommaso/İtalya [BD], § 80; Creangă/Romanya [BD], § 92; Engel ve Diğerleri/Hollanda, § 58).
* işareti bulunan davalarda Kadir Öztürk temsilci sıfatıyla yer almamakta olup ilgili dava kapsamında başvurucu ya da temsilcisine hukuki danışmanlık hizmeti sunmuştur
1. Şenel v. Türkiye (16396/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
2. Işık v. Türkiye (2843/19)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
3. Göksel v. Türkiye (22008/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
4. Demir v. Türkiye (44807/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
5. Yüzbaşı v. Türkiye (62876/17)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
6. Demirci v. Türkiye (41289/17)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
7. Şen v. Türkiye (26019/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
8. Aydın v. Türkiye (58577/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
9. Kunt v. Türkiye (36939/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
10. Yılmaz v. Türkiye (69883/17)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
11. Karakaya v. Türkiye (25901/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
12. Yazıcı v. Türkiye (76301/17)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
13. Söztutan v. Türkiye (69764/17)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
14. Özdemir v. Türkiye (39710/18)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
15. Coruk v. Türkiye (76224/17)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
16. Pala v. Türkiye (3441/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla ilgili ve yeterli gerekçe olmaksızın yargılanmak üzere tutuklanmasına ve tutukluluk halinin devamına karar verilmesine ilişkindir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve Güvenlik Hakkı (Madde 5-3 – Tutuklu Yargılanmanın Makullüğü)
17. Gürşen v. Türkiye (5561/19)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
18. Asrı v. Türkiye (9121/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
19. Doğan v. Türkiye (4105/19)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
20. Güneş v. Türkiye (9446/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
21. Asrı v. Türkiye (7134/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
22. Taşkın v. Türkiye (10173/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
23. Solmaz v. Türkiye (59151/19)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
24. Isik v. Türkiye (62956/19)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
25. Ozturk v. Türkiye (5030/20)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
26. Yuceturk v. Türkiye (6278/20)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
27. Karaca v. Türkiye (21743/20)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
28. Guller v. Türkiye (27256/20)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
29. Demircan v. Türkiye (52833/20)
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
30. Ateş v. Türkiye (45864/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
31. Urbay v. Türkiye (46150/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
32. Taner v. Türkiye (48359/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
33. Yurdalan v. Türkiye (54823/19)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
34. Abidik v. Türkiye (7900/20)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
35. Oluç v. Türkiye (9268/20)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
36. Gürzal v. Türkiye (12671/20)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
37. Akyazı v. Türkiye (13112/20)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
38. Kenger v. Türkiye (10561/21)*
Dava, esas olarak, başvurucunun bir örgüte üye olduğu iddiasıyla makul şüphe olmaksızın yakalanması ve tutuklanması ile ilgilidir
5. Maddenin İhlali – Özgürlük ve güvenlik hakkı (Madde 5-1 – Hukuka uygun tutma veya tutuklama Madde 5-1-c – Makul şüphe)
İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme’nin 8. maddesinin esas amacı özel hayata ve aile hayatına, konuta ve haberleşmeye keyfi müdahalelere karşı koruma sağlamaktır. Bu yükümlülük, Mahkeme tarafından Madde 8’in temel hedefi olarak tanımlanan klasik bir negatif yükümlülüktür. Ancak üye Devletlerin, Madde 8 haklarına özel taraflar arasında bile saygı gösterildiğini temin etmeye yönelik pozitif yükümlülükleri vardır. Özellikle, her ne kadar Madde 8’in amacı esasen bireyleri kamu makamlarının keyfi müdahalelerinden korumak olsa da bu Madde, Devleti sadece böylesi bir müdahaleden kaçınmaya mecbur kılmaz: bu öncelikle negatif taahhüde ek olarak, özel hayata etkin biçimde saygıya içkin pozitif yükümlülükler bulunabilir.
1. Güner v. Türkiye (55576/19)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
2. Gözen v. Türkiye (16400/20)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
3. Bora v. Türkiye (17517/20)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
4. Akcadağ v. Türkiye (39143/21)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
5. Saz v. Türkiye (29218/20)
Dava, ilgili tarihte tutuklu olan başvurucunun hafta sonları okul çağındaki çocukları ile ziyaret yapma talebinin yerel makamlar tarafından reddedilmesine ilişkindir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Aile hayatına saygı)
6. Genc v. Türkiye (41210/19)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
7. Demir v. Türkiye (20545/20)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
8. Esgiyer v. Türkiye (4516/20)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
9. Saz v. Türkiye (29219/20)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)
10. Samasas v. Türkiye (20371/19)
Dava, başvurucunun yazışmalarının tutukluluğu süresince UYAP bilişim sistemine (“Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi”) kaydedilmesi ile ilgilidir.
8. Maddenin İhlali – Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkı (Madde 8-1 – Haberleşmeye saygı)